Yaşadığı coğrafyanın koşullarından memnun olmayan her girişimcinin muhtemelen en büyük hayali, girişimi aracılığıyla, hem kişisel hem de kurumsal anlamda ona daha iyi imkanlar sunacak başka bir ülkeye taşınmaktır.

Çoğu ülkenin, uluslararası girişimcilere belli şartlar altında kapılarını açığı 'girişimci vizeleri' bulunur. Bu şartları sağladığınız takdirde önce değişken sürelerde oturum izni alır, o ülkede şirket kurar, ve girişiminiz hayatta kaldığı takdirde bir süre sonra vatandaşlık başvurusunda bulunabilirsiniz.

Elbette bu koşullar ülkeden ülkeye ciddi değişkenlik gösteriyor. Kendi deneyimlerimden yola çıkarak, nispeten konuya vakıf olduğum ülkeler hakkında sizi bilgilendirmek ve buna Amerika Birleşik Devletleri ile başlamak istiyorum.

Gözünde büyütme, kulaklarını tıka

Bu yazıyı okuyan çoğu insan için, ne kadar isteseler de, buradaki bilgiler asla uygulamaya geç(e)meyecek ve bunun iki temel sebebi var.

Birincisi, özellikle konu ABD olduğunda insanlar olayı gözlerinde çok fazla büyütüyor ve görevi kafalarında öyle tehditkar bir hale getiriyorlar ki, daha herhangi bir eylemde bulunmadan vazgeçiyorlar. Şunu unutmayın:

Sizden çok daha vasıfsız binlerce göçmen her sene ABD'ye yasal olarak yerleşiyor. Tek yapmanız gereken, onlar kadar cesur ve cüretkar olmak.

İkinci sıkıntıysa, insanoğlunun belki de en büyük zaafı olan 'aldığımız kararları başkalarının tesirine maruz bırakmak'. Çoğu zaman bu tesir, beraberinde o kişilerin kendi özgüven eksikliklerini, dar görüşlerini ve korkaklıklarını taşır. Fazla ciddiye aldığınızda bir bakmışsınız, siz de onlardan biri oluvermişsiniz.

Amerika fırsatlar ülkesidir; fakat bu fırsatları görüp değerlendirebilmek için, bugüne dek aileniz, öğretmenleriniz ve arkadaş çevreniz tarafından daraltıla daraltıla E-5'in emniyet şeridine dönmüş ufkunuzu genişletmeniz gerekiyor.

Lafı daha fazla uzatmayalım. 'Amerikan Rüyası'na uzanan temelde 2 yolunuz var:

E2

Gerek gereksinimleri, gerekse sundukları açısından en ideal Amerikan girişimci vizesi.

E2 temelde bir Amerikan şirketine yatırım yapmanızı ve onu işletmenize imkan tanır. Sınırlı sayıda ülkeye sunulan (Türkiye bunlardan biri) bu vizeyi aldığınızda size verilecek oturum izni;

• Eğer ABD sınırları içinde başvuruda bulunduysanız azami 2 senedir ve bu süre zarfında ABD dışına çıkmanıza izin verilmez.
• Kendi ülkenizden başvuru yaptıysanız azami 5 senedir ve bu süre zarfında ABD dışına seyahat edebilirsiniz.

Bu süre sonunda yenileme başvurusunda bulunabilirsiniz ve şirketinizde işler yolunda gittiği sürece problemsiz uzatabilirsiniz. E-2 göçmenlik dışı (bkz: non-immigrant) bir vize türüdür ve ne kadar uzatırsanız uzatın, direkt Green Card'a dönüştürülemez. Bu vizeden ayrıca aileniz de faydalanabilir; eşiniz ABD'de yasal olarak çalışabilir ve çocuklarınız Amerikan okullarında okuyabilir.

E2 gereksinimleri şu şekilde:

• Amerika'daki şirketinize yaklaşık $100.000 yatırım yapmalısınız fakat bu resmi bir tutar değil, genelde tavsiye edilen. Bazı örneklerde bu rakamın altında da kabuller gerçekleşebilmekte – şirketinizin bu kadar yatırıma ihtiyaç duymadan da kazançlı olabileceğini ispatlamalısınız. Şahsen görüştüğüm avukatlar, $25.000'a kadar düşük bazı başvurularının bile onay aldığını belirttiler.
• Şirkete koyduğunuz para öylece durmamalı ve geri dönüşü olmamalı; şirketin büyümesine harcanmalı.
• Yatırdığınız paranın kaynağı yasal olarak gösterilmeli.
• Şirkette en az %50 hisseniz olmalı.
• Şirket aktif ve kâr amacı güdüyor olmalı.

Dikkat etmeniz gereken bası hususlar ve püf noktaları:

• Kendi şirketinizi açmanıza gerek yok. E-2 üstüne uzmanlaşmış ABD'deki göçmenlik avukatları, size bütçeniz dahilinde satın alabileceğiniz Amerikan firmalarının bir listesini sunuyor, bunların arasından da seçim yapabilirsiniz.
• Konsolosluk çalışanları özellikle paranın kaynağı üstünde çok duruyorlar, paranın yasal bir şekilde elde edilmiş ve ABD dışından gelmiş olması çok önemli.
• İş planınız profesyoneller tarafından hazırlanmalı, tasarruf edip kendiniz yazmaya çalışmayın.
• Resmen gerekmese de, en az bir çalışanınızın olması, şansınızı ciddi oranda artıracaktır.
• ABD'deki ofisinize ait kira sözleşmesi de göstermeniz gerekiyor. Eğer fiziksel mevcudiyet gerektirmeyen, online ağırlıklı bir girişiminiz varsa bu sizi biraz uğraştırabilir ancak şirketin kredibiletesi açısından geçerli bir sözleşme şart.

EB-5

E2'nin bir üst kademesi olarak değerlendirebileceğimiz EB-5'in getirileri de, gereksinimleri de daha yüksek.

E2'den farklı olarak, EB-5 hem kendiniz, hem de eşiniz ve 21 yaş altındaki çocuklarınız için direkt olarak Green Card alabildiğiniz bir vize türü. Sizden gene, yeni kurulmuş bir Amerikan şirketine yatırım yapmanız ve ek olarak Amerikan vatandaşlarına iş imkanı sunmanız bekleniyor:

• En az $1.050.000 yatırmalısınız fakat bu miktar da, o bölgenin yapısına göre değişkenlik gösteriyor. Eğer kırsal bir alana ya da işsizlik oranı, ABD genel ortalamasının %150'sinden fazla olan bir bölegeye yatırım yapacaksanız, minimum yatırım miktarı $800.000'a düşüyor (15 Mart 2022'den önce bu $500.000 idi).
• Şirkete koyduğunuz para öylece durmamalı ve geri dönüşü olmamalı; şirketin büyümesine harcanmalı.
• Yatırdığınız paranın kaynağı yasal olarak gösterilmeli.
• Yatırımınız, en az 10 Amerikan vatandaşına tam zamanlı iş imkanı sunmalı.
• Şirketin yönetiminde aktif rol almalısınız.

Kayda değer diğer aday

Tam olarak girişimci vizesi olmasa da, International Entrepreneur Parole da girişimcilerin ABD'de geçici bir süre oturum izni almalarını sağlayabilir. E2'nin bir diğer türevi olan IEP, aslında bir 'şartlı izin'.

Bu kez şirketinize (son 5 yıl içinde kurulmuş olmalı) sizin tarafınızdan yatırım yapılma şartı yok ancak Amerikalı bir kalifiye yatırımcı tarafından en az $264.147 tutarında bir yatırım alırsanız, ve/veya girişiminiz devletten herhangi bir teşvik ya da ödül (en az $105.659) almışsa, 30 aya kadar oturum izni çıkabiliyor. E-2'nin aksine, aileniz bu izinden direkt olarak faydalanamıyor.